Menu
We have prepared this article with the aim of sharing our experiences in “Barzok House” to have a green ecotourism residence with other managers and employees of ecotourism residences, industry owners, businesses and individuals. We hope to inspire others to adopt these green practices for a more sustainable lifestyle. By sharing knowledge, we can enjoy the joy of learning and education, and we can also play our part in ‘Saving Mother Earth’.
( Targol Anvarinejad , Masoud Molaei )
-Barzok House Ecolodge-
Barzok House, among tourists, local community, related organizations and institutions, is known as a residence that tries to increase awareness and transfer of knowledge and experience about environmental protection. In line with these efforts, in the first national seminar “Challenges and opportunities of standardization of green hotels” , focusing on the development of green hotel standards in Iran, which was held in July 1401 at Parsian Evin Hotel, we won an award in “Green Idea, Green Standard”.
Also this idea was published in the collection of articles of the second national conference “Green Waste Management” . Now, as a basic step, in “Barzok House” We have completely removed ourselves from the bypass cycle and we intend to take effective steps in other cases as well.
Currently, the worldwide tourism trend is towards ecotourism and sustainable tourism. So more people are cautious, and their travels are greener and they stay in a destination that is friendly to the environment and they want to promote the social responsibility of society.
To achieve our goals, which is to create an ideal eco-friendly accommodation, by doing more research and gaining experience, We will take more tests. At the same time, we would like to introduce Barzok as an attractive destination for tourists. So sustainable tourism criteria should be observed in it.
Get in Touch :
Address: Isfahan province, Kashan city, Barzok, Barzok House
Call: +98 912 547 2055
WhatsApp: +98 933 486 8840
Instagram : barzokhouse
Telegram : barzokhouselodge
Website : www.barzokhouse.com
Email : Info@barzokhouse.com
Introduction :
Although we have traveled and learned from nature as a mountaineer for many years, but since 2018, when we passed the courses of the nature tour guide, we got a new look at nature and environment. In 2013, with the establishment of a residence we have entered the field of ecology. We handed it after 3 years. But in 2018, which 5 years from our activity was passing, we became partners in “Barzok House” ecolodge, and now we are managing one of the residences with a green approach in the country in Barzok.
Our goal is to make our residence the greenest residence in Iran (who knows, maybe the greenest residence in the Middle East or world). Over time, experience and attention to the needs of an eco-tourism accommodation has been the most important way that has led us to take steps to reach to a green residence. We want to tell all the managers of the eco-tourism resorts to protect the environment by taking very simple steps.
Perhaps the most difficult task in this way is to convince people to THINK GREEN ; Changing the mentality of the local community, guests and so on; Especially for the active people in the residence, that paying attention to the environment is not a decorative matter but an obligatory attitude in life. We’ve spent a lot on this, and still teaching everyone to think green and be more sustainable, is the most important thing that we have to do.
At Barzok House eco-lodge, attention to the principles of environmental protection is considered in all stages. In the physical changes made in the house, tried out the native materials and based on local and sustainable architecture as much as possible. Also, in the arrangement and provision of accommodation equipment, we repair and recycle old appliances and use them as much as possible. We don’t throw away many things and instead reuse them for other purposes. Always we think of ways and tools to save energy, recycle water, and save material and energy.
In this booklet, we have explained the very simple steps we have taken to Green our residence. We hope this booklet be useful for our colleagues and all those who are concerned for a greener life, and one day we will all come to believe that all businesses and people should think of environmental protection as a duty.
Although construction is impossible without affecting the environment, but by reviving an old house, we tried to have the least impact on the environment and the landscape of the historical context of Barzok. It is very important for us to be able to find solutions that have the least possible impact on the environment around us. Although we cannot deal with the climate change crisis that is seriously affecting the entire planet, we can reduce its negative effects as much as we possible. We are constantly evaluating our relationship with the environment and our impact on it to ensure that the assets that we and our guests enjoy remain as they are available to us for generations that will come.
We want to be the leader in environmental protection education for our ecotourism accommodations and our guests by providing hosting services at a high level and best quality, and be the greenest ecotourism accommodation in Iran and the Middle East.
We want to be a leading resort in green hospitality while minimizing our impact on the environment and creating value for the local community; Improving the life of the local community and the state of the environment, through research, education and interaction in a sustainable way and sharing what we have learned with other ecotourism lodges and the global community.
In all the work we have done, we have always considered these five principles:
Rethinking , Compost , Recycle , Reuse , Reduce
Reducing consumption and as a result waste management is the most basic solution to reduce waste production and a key step in joining the community of environmentalists and advocates. Preventing the production of waste or reducing the use of raw materials means less consumption and therefore less waste.
Reusing devices or repairing them reduces waste. Reusing devices is always better than recycling them, because there is no need to spend energy and raw materials to reproduce a device.
Separation of non-consumable items and supplies into raw materials from which they are made, makes it possible to produce new products from them. By separating recyclable materials from other wastes and delivering them to recycling centers, both the amount of waste left in nature will be reduced and the possibility of producing new products from recycled materials will be provided.
The most common recycled consumer products include aluminum (such as beverage cans), copper (such as wire), cans, old steel furniture or equipment, polyethylene plastic bottles, glass bottles and containers, cardboard boxes, newspapers, magazines and light paper, fiberboard and boxes.
One of the proper ways to dispose of wet waste in contrast to recycling dry waste is to prepare compost from it. The residual leachate that is created in the waste disposal sites due to the waste depot is very toxic and dangerous. Therefore, we should pay attention so that the waste is either composted or used as feed for livestock and poultry.
For this purpose, we must assume that the current system may have fundamental flaws and that creating a fully effective waste management system requires a completely different look at waste. In this regard, the most challenging task is to change people’s attitude towards waste and change their methods of waste disposal or recycling.
We have taken very simple steps to protect the environment. All actions and processes done, taking into account of the 5 concepts that is said above.
This design allows for maximum coordination with local architecture.
A space for sitting in the open air is provided for the guests and the space is also light by the natural benefit.
The “Neypoosh mat” is purchased from a local artist and made from natural materials.
The roof is covered with plastic to prevent rain and snow from leaking.
This type of cover allows the sunlight to enter and is the most used
Natural lighting. In addition, it is resistant to wind and the repair maintenance costs low.
Due to the cold weather and the desire of the guests to sit and socialize in the open air, part of the living space of the courtyard is covered with curtains for the cold seasons.
It is enclosed in plastic, so that both the kitchen area is safe from the cold and the living and serving area is at a more pleasant temperature.
It should be better than the outside and the heating devices should be turned on less. Due to this plastic cover, we have significant savings of energy consumption and as a result we have less carbon production.
While keeping the air, the plastic does not prevent the light from entering the space, and there is no need to turn on the appliances when there is no light. It has also been taken into consideration to protect the more sensitive parts with a cloth tape to avoid damaging the plastic and protect against tearing and stretching. Also, the design is done in such a way that if part of the plastic curtain is damaged, there is no need to replace or repair a large part. At the same time, the plastic curtain is installed in such a way that it can be easily installed and assembled.
In summer, the sitting area of the courtyard is covered with a net to prevent the entry of vermin. So with the possibility of ventilation, the net does not prevent the light and air from entering the space, and there is no need to turn on the lighting devices when the air is clear. This curtain is made in such a way that it can be easily installed and assembled.
The presence of many trees and plants in the yard and also on the walls of the house help by covering the foliage on the thatched walls to reduce heat absorption. There are also two old trees in the yard and planting other trees has made the air in the yard more pleasant.
Scaffolding is created on top of the roof and using the shadow of the vine.
Some rooms are safe from the sun’s rays in the summer and the air temperature is good.
The rooms are especially pleasant at noon.
Wherever possible, we have used wood and old doors and windows. The wood is sanded and oiled, so they have been made to last and have a more beautiful effect.
For the yard flooring, in some parts, uncemented bricks have been used, so that there is a possibility of subsidence and absorption of rainwater, and in favorable conditions, plants will also grow on them.
To scent the rooms, natural materials such as roses, dried lavender and rosemary are placed in cloth bags.
For better use of resources, many containers are being used in Barzok House; For example, old dishes that are mostly unused in the houses of friends. These containers are still usable for many people and reminds us of past memories.
Currently, strong chemical detergents are removed and replaced by natural solution of water, vinegar and baking soda is used for cleaning. Vinegar and baking soda both have anti-inflammatory properties and they are also disinfectants. These two substances are also the basis of many chemical detergents.
Handkerchiefs are used for cleaning in Barzok House, all from the clothes that are old; and new material is not used for this kind of works.
Cigarette filter is one of the most dangerous wastes, which can pollute water and heavily contaminate soil sources. For this reason, we collect and store all the filters in empty bottles.
The use of knitted scotches, which are both more durable and homemade, in contrast to scotches that cannot be recycled, it is on our agenda.
To prevent contamination, these scotches will be washed continuously in the washing machine. there are also plants that can be used for this work, although they are less durable than knitted scotches, but they will be completely recycled.
The water used in the kitchen is collected and used to irrigate the gardens.
Because strong chemical detergents are NOT used for washing,
It won’t make anything bad and it doesn’t have negative effects on the plants or the underground water.
Consumables in the residence are purchased in bulk from small local stores. Also food is prepared with as much material as possible from home and small producers. This work, in addition to reducing the carbon effect, helps the economy of families in the region.
Wet waste in the residence is completely separated and delivered separately :
We can claim that for a long time and in different conditions, we were able to reduce the waste in the residence to zero. It is important that in different seasons of the year, hot and cold, as well as in different crowded or quiet conditions, there is no residue in the residence.
Since Barzok House residence and a large number of residences are located in or near rural areas, the use of food for the livestock and poultry feed is a solution that is simple and useful for the local community.
As mentioned, the best way to recycle organic waste is to produce compost. But in Barzok House, because of the water and in the cold mountain air, it takes an average of 6 months for the materials to rot. Hence the residence needs to at least 2 relatively large compost pits to be able to use them alternately. But there is not this enough space here, so the second solution is to dry the waste and produce dry waste, which is also due to the constant traffic of guests, as well as the lack of hot weather in most seasons of the year, as well as the need for a space that does not create an inappropriate view. It doesn’t seem like an effective solution. It should be noted that these two problems exist in many residences and therefore there is an alternative solution that the waste will be used for animal feed.
To create a green space outside and inside the residence, we have used native plants that match the climate and are compatible with the region. Rosemary as the most prominent product of the region and the blackberry, the second major product of Barzok are planted outside. Planting trees is for creating a greener and cooler environment for the summer, also with the aim of creating a green wall next to the yard wall and that the street has been planted to reduce noise pollution and car smoke.
In order to save tap water and white water, gray water is used as much as possible to irrigate the gardens.
Also, to save water, a dishwasher is used to wash dishes. According to research, dishwasher saves water consumption up to 85% compared to washing by hand. For washing clothes, bedding and cleaning cloths, washing machine is used. In both of these devices, in addition to reducing water consumption, less detergent is used compared to other ways.
To reduce electricity consumption, in the lighting of all the spaces of the house, low consumption LED lamps and lanterns are used. It has also been tried to avoid excessive lighting of the spaces and for this reason, the possibility of using lamps with less lighting is also available in the rooms.
Because Barzok House is an old house, the amount of energy loss is very low due to the large diameter of the walls. So the temperature inside
the rooms are not wasted in this way. But because the doors and windows are old, through the seams of the doors or windows, we have energy loss. Currently, we have tried to prevent air exchange from the existing pores by using sealing tapes or curtains.
Since Barzok is in a cold region, we do not have air conditioners in Barzok House, and because of the traditional and suitable structure that
the geography of the region has, the houses are not sunny and therefore it has a suitable temperature during the hot days of the year.
In order to use less water, all guests are asked to bring their own bedding sheet and towels if possible.
The number of times that washing the bed sheets of the residence has decreased, less water and detergents are used.
In this section, we describe the steps we have taken to achieve practical solutions.
In order to achieve the most optimal state in recycling and less pollution of the environment, first of all wastes are separated into several categories :
Recyclable materials are separated from other waste. If the materials are reusable, they are reused and otherwise they are delivered for recycling. At this stage, waste is separated and delivered as follows :
Cigarette ashtrays has been placed in all the open spaces of the residence, on the tables and walls and all of the guests are requested to
put their cigarette ashes in them. The cigarette ashes are collected and stored in soda bottles. Posters are also installed in the Ecolodge to inform the guests.
To prevent polluting the environment and other waste, sanitary waste is collected separately and are thrown away in closed plastic bags into municipal bins.
The final category is organic waste. As mentioned, one of the best ways to recycle organic waste is to produce compost.
The second solution is to dry the waste and produce dry waste, which requires a suitable space out of the guests’ sight. Since Barzok House ecolodge and most of the other residences are located in rural areas or close to it, the use of food for livestock and poultry feed is a simple solution that is also useful for the local community. So the alternative solution is to use the waste for animal feed. Of course for this, it should be noted that if all types of food waste are mixed together, they will not be usable.
For example, bread must either be delivered fresh or dried, and it becomes wet and mixed with other ingredients, so that livestock and poultry do not consume it. Therefore, in Barzok House, for the delivery of organic waste, first we separate it into the following categories and each one is delivered separately :
These two substances are poured and drained separately in special containers, then dried and used as garden soil.
This material is also poured into a separate container to avoid contaminating other food and smelling them. Eggshells are also dry and mixed with soil and can be completely powdered, as a substance we can give supplements to the chickens.
Because the residence cannot reuse bread, there is a daily waste of bread. So they are kept in separate containers and used for chicken feed or are given to dogs.
Which is the category that produces the largest volume of garbage in residences and even houses. Although in Barzok House, because the food is not served on a plate, the amount of food waste is very little, but unfortunately it is not zero. This kind of waste will be delivered individually and daily for livestock consumption.
Such as leftover meat and bones, these materials also are categorized separately as dog food.
Most of the ecolodge items are second-hand items that have been bought or donated by people. Most people have things in their houses which can be used, but for various reasons, they are no longer used in homes. By announcing the need for people, many items have been donated by friends and other people to the residence. For example we can mention the bed, bedding, table and chair, Iranian backrest, washing machine and etc. Which are used currently in the residence. Also most of the residence’s dishes are old dishes that are no longer used in homes for various reasons.
Containers for soap and shampoo are placed in the bathroom and toilets. Liquid soap and shampoo are purchased in large packages and filled when needed, so there is no need to use small packages or throw away the remaining materials.
In all the rooms, there are books for guests to read. Guests can Donate the books they don’t need to. These books can also be used by the people of Barzok.
Instead of using disposable freezer bags, food packaging containers are washed and reused for food storage.
To prepare the guest list and notes, old notebooks or white one-sided papers are used and as much as possible, papers or new notebook is not used.
Natural detergents are used to wash and clean surfaces. 50% vinegar and water, are a solution for cleaning us surfaces, and compounding vinegar, baking soda and water are suitable for washing and disinfecting toilets.
The water obtained from washing dishes or vegetables, rice, etc. is collected in a container during washing and the gardens are irrigated with it. Because this water has very little detergent and is close to zero, it does not have any pollution or danger for plants. Because at the time of reconstruction, no provision has been made to collect washing wastewater, currently we have to collect water manually.
Another thing we do is to use a dishwasher to wash the dishes. At the same time, we are careful every time we use it to use the maximum volume of the car and the car is full. We also use as little tablets or detergent as possible to prevent the contamination to enter the water resources. We use a washing machine to wash clothes, bedding and cleaning cloths. In this case, all the clothes, the white, colored and dark categories are divided and each time the washing machine is filled as much as possible and according to the amount of dirt, the detergent is used.
We have asked the guests to pay attention to less water consumption. In addition, we request guests that if possible, bring their own bedding to help reduce water consumption.
Since a dishwasher is used to wash the dishes, we allow the dishes to be washed by turning off the machine after rinsing, to dry naturally so that the heater and fan of the dishwasher are used less.
To save electricity, energy-saving lamps are used throughout the house. Also, LED lamps are used in all rooms to inform and pay attention to the correct consumption of energy. We have asked the guests to turn off the lamps when leaving the room and put the heating devices on low flame to avoid wasting energy.
For all guests and groups who are going to come to the residence, before coming, they receive messages to get informed about the environmental activities of the ecolodge and we request the guests to accompany us by taking simple steps.
In addition, guests were asked to bring at least one day of their wet waste to take a small step in reducing the generated waste.
Cooperation and education are among the pillars of social activities and sustainable development. Educating employees, guests and the local community is one of the most important activities in Barzok House. The importance of paying attention to environmental protection and its constant reminder is one of the most important things to us. In this regard, there are three groups of people who are our audience :
Residence colleagues and activists
The first group that should be with us and believe in this cooperation are our colleagues in the residence. These people should have received sufficient training in this field and believe in it, otherwise the planned activities will be carried out completely.
Therefore, education, reminding of the need to pay attention to preserve the environment and doing the five “reduce consumption, reuse, recycle, compost and review” is always reminded.
Guests
Another audience group are the guests who visit the residence.
To persuade them, the following actions are taken :
Local community
A group that may not be directly involved in the residence, but should never be forgotten in educational and collaborative activities, are the local community.
To attract the participation of the local community, the following actions have been done :
All the rights of this documentary belongs to Barzok House Ecolodge and any use is permitted and welcomed by mentioning the source.
ما دوست داریم خاطره خوبی از برزک با خود سوغات ببرید، پس سعی میکنیم شرایط خانه را بگیم تا کنار هم لحظات خوبی داشته باشیم:
اینجا خانه ما است و در زمانی که مهمان ما هستید ممکن است مهمانان دیگری نیز در خانه حاضر باشند. همسایگان و دوستانمان نیز گاهی به ما سر میزنند. حیاط، محل دورهمنشینی و گپ و گفت همه مهمانان است.
برای مراعات حال همسایگان و سایر مهمانان، از شلوغی، به ویژه در ساعات دیرهنگام شب، یا صبح زود بپرهیزید.
کشیدن قلیان، مصرف نوشیدنیهای الکلی و مواد مخدر در خانه برزک، مجاز نیست.
برای احترام به سایر مهمانان، در فضای داخلی اتاقها سیگار نکشید. در حیاط زیرسیگاریهایی قرار دارد که میتوانید تهسیگارتان را در آن بیاندازید. ما برای جلوگیری از آلودگی خاک، تمامی تهسیگارها را در بطری جمعآوری میکنیم.
ما تلویزیون نداریم! سعی میکنیم کنار هم تجربیات و خاطراتمان را به اشتراک بگذاریم و یا بازی کنیم. تعدادی بازی در قفسه بازیها در حیاط قرار دارد که میتوانید از آنها استفاده کنید. لطفا پس از استفاده آن را در قفسه قرار دهید.
با توجه به شرایط حساس فعلی، ضمن عرض پوزش، از شما میخواهیم برای ماندگاری فعالیتهای خانه برزک، با رعایت پوشش در محیطهای عمومی، به حساسیتهای اعتقادی و اخلاقی جامعه محلی احترام بگذارید.
به دلیل مسائل بهداشتی، ملاحظات قانونی و عمومی، همراه داشتن حیوان خانگی، داخل باکس یا در حیاط امکان پذیر است. با توجه به حساسیتها، خواهشمندیم از پیادهروی با حیوان خانگی در داخل برزک پرهیز کنید.
برای برپایی آتش، با هماهنگی، از مکان ویژه آن استفاده کنید.
در صورت نیاز میتوانید از یخچال آشپزخانه برای نگهداری مواد غذایی استفاده کنید. برای پخت یا گرم کردن غذا هم با هماهنگی میتوانید از آشپزخانه استفاده کنید.
ما زبالهها را تفکیک میکنیم. زبالههای ارگانیک شامل مواد غذایی، برای مصرف خوراک حیوانات به دامداران داده میشود. زبالههای غیر ارگانیک یا باز استفاده شده و یا به بازیافت تحویل میشوند. برای همین از شما میخواهیم که برای حفاظت از محیط زیست زبالههای خشک (کاغذ، پلاستیک و شیشه) و تر (مواد غذایی) را جدا کنید.
اگر دوست داشتید میتوانید زبالههای ترتان را برای ما بیاورید تا برای خوراک دام استفاده شود. اگر زبالههای ارگانیک را خشک میکنید، فقط پوست تخممرغ را جدا خشک کنید، چون ممکن است بوی نامطبوعی داشته باشد. برای جلوگیری از آبدار شدن و تولید بوی نامطبوع از قاطی کردن تفاله چای خیس با دیگر زبالهها خودداری کنید.
در طول سالها تلاش کردهایم زباله کمتری تولید کنیم. برای این کار از خرید مواد بستهبندی و استفاده از ظروف یکبار مصرف پرهیز داریم. از شما هم میخواهیم وقتی به خانه برک میآیید از آوردن مواد غذایی با بستهبندیهای یکبار مصرف و یا ظروف یکبار مصرف اجتناب کنید.
در اتاق گل محمدی فروشگاه محصولات دستی و محلی دستافرید قرار دارد. اگر دوست داشته باشید، میتوانید محصولات تولیدی برزک را از فروشندگان محلی تهیه کنید. خرید شما از دستافرید یا فروشندگان محلی، موجب کارآفرینی و ماندگاری صنعتگران خواهد شد.
از هر گونه پیشنهادی برای بهبود شرایط خانه و تجربه بهتر شما در اقامت در خانه برزک استقبال میکنیم. در صورت مشاهده هرگونه خرابی یا نقص، پیشامد غیرمنتظره یا هر مشکلی در خدمات، آن را با ما در میان بگذارید.
برزک شهر امنی است، اما برای آرامش فکریتان هنگام خروج از خانه در اتاقتان را قفل کنید.
اگر به چیزی احتیاج دارید و یا اگر هر سوالی دارید، به ما بگویید. اگر در حیاط و آشپزخانه ما را پیدا نکردید، در اتاق کوه مستقر هستیم.
خوراکهای خانه برزک خوراکهای منطقه کاشان است و تا جای ممکن از مواد غذایی محلی و تازه تهیه میشوند. اگر فقط برای خوراک مهمانمان هستید، بهتر است یک روز زودتر هماهنگ کنید.
در هر روز با هماهنگی برای همه مهمانها یک نوع و اگر تعداد زیاد باشد دو نوع خوراک آماده میشود.
منوی خوراکهای گیاهی ما منوی متنوعی است، پس اگر گیاهخوار هستید، نگران نباشید.
ساعت هر کدام از وعدهها با توجه به شرایط همه مهمانها هماهنگ میشود، پس اگر ملاحظه خاصی دارین بهمون بگین.
ما ساعت ورود و خروج نداریم، کافیه زودتر بهمون بگین، تا بتونیم با مهمونای دیگه شرایط اتاق رو هماهنگ کنیم.
میخواهم داستان خانه برزک را از چندین سال پیش بگم. از وقتی فقط یه خونه بود و ما بهش میگیم خونه قدیم. همه چیز از همین خونه کوچولو که یه حیاط داره قد یه غربیل شروع شد. خونهای که تو یه کوچه بنبست پیچ در پیچ به حال خودش رها شده بود و پس از رفتن عباسقلی گیوه دوز، دیگر درش رو کسی نکوبیده بود و یواش یواش گذر زمان را یارای تحملش نبود. تاق قوسی و خشتی از میان تهی شده بود و گلهای لابلای تیرهای چوبی را برفهای سنگین زمستانه شسته بود. شاید اگر چندسالی دیگر گذشته بود و شاید اگر در کوچه بنبست گیر نیافتاده بود، امروز خبری از این تنها تاق قوسی خشتی زیبای منطقه کوهستانی کاشان نبود
سال ۸۸ بود که عمو اکبر رضوانیان این خونه رو خریداری کرد. مرمت این خانهها در آن سالها یکی داستان است پر آبِ چشم. بازسازی برخی بخشها دوباره و سهباره انجام شد. شاید هیجان انگیزترین بخش خانه همون اتاقی هست که بهش «اتاق سرا» میگوییم. سرا خودش سه اتاق با فضاهای نیمه مجزا است. اتاقی که در نگاه اول تاق قوسی زیبایش خودنمایی میکند و پس از آن نردبانی که به «اتاق چله خانه» در طبقه دوم میرود. همین نردبان خودش جاذبهای خاص برای کودکان است و برای ساعتها و بلکه روزها با این نردبان بازی میکنند. دیوارهای پهن اتاق سرا، عایق خوبی در برابر گرما و سرما است و «اتاق پستو» با آرامش و سکوتش میتواند شما را از هیاهوی دنیا به دور نگه دارد، موبایلتان هم نمیتواند این خلوت را برهم بزند. به یاد سهراب یکی از اتاقها با دو در جذاب که به کوچه بن بست باز میشوند، با سقفی بلند و نوری که از ابتدای سحرگاهان خودش را به درون میکشد، «آبی» نام گرفت. از کنار آبی پلههایی بالا بلند بر جلو خان منظرتان است. پیش از آنکه در بگشایید، بر تختگاه ایوان جلوهایست با رخساری که باران و زمزمه است. اینجا میتوانید باغ و کوه و آسمان را به نظاره بنشینید. خانه مرمت شده اکنون دلبری میکند. آرش نورآقایی در دیدارش از برزک، خانه را پسندید و شد دومین عضو این خانه، اما آرش را یارای ماندن در یکجا نبود
خانه برای چندسالی منتظر بود تا نفس زندگی دوباره به دمش بدمد. مسعود و لادن، خسته از زندگی تهران و هیاهویش، درش را گشودند
هیاهوی زندگی در این خانه کوچک هر هفته میپیچید و اتاق بالاخانه به کتابخانهای مجهز شد . شبهای چله کوچیک زیر کرسی، کتاب خوانده میشد و برف میبارید. هنگام خواب هم آتشدان چوبی اتاق سرا، گرمایش را بر صورتها میدواند. مسعود و لادن برایسالها خانه قدیم را رونق دادند و دود آشپزخانه کوچکش را بلند کردند. حالا دیگر خانه عباسقلی روحانی، «خانه روحانی برزک» نامیده میشد
از پنجره بالاخانه، حیاط خانه جدید و درخت شاتوتش خوب دیده میشود. برای سالها نظارهگر حیاط و زندگیش بودیم. عمو اسداله کمتر در حیاط اما دیده میشد. پای دار قالی گره مینشاند تا این هنر دیرین نفس بکشد. در همیشه باز خانه، عابرین را به درون، به تق تق کوبش شانه بر چله و قل قل سماور اتاق قالیبافون میخواند. درست است که عمو اسداله همیشه در پای دار قالی بود اما خبرهای ناب برزک را از عمو اسداله باید میشنیدی. او تا واپسین روزها همچنان بافت. گذرش در حیاط کمتر شد و درخت کهنسال شاتوت چشم انتظارتر از همیشه، کسی برایش آبی نمیفشاند
خانه عمو اسداله کمی بعد از فوتش به مجموعه خانه روحانی برزک افزوده شد، که ما بهش میگیم خانه جدید. این روزها همزمان بود با زمانی که مسعود و لادن دوباره در چاله تهران گرفتار آمده بودند و عزم بازگشت کردند. باز خانه ماند و دو یار دیرینش عمواکبر و آرش. با وجود خانه عمو اسداله حالا یه درخت هم اضافه شد البته بزرگتر از یه چوب کبریت. درخت شاتوت در میان حیاط با عمری بیش از یک قرن، سایه خود را بر کل حیاط گسترانیده است
روزی از روزهای خرداد ۹۷، ما دوتن، ترگل و مسعود، در میانه راه شیراز شبی در کاشان و در خانه نقلی بودیم. عمو اکبر دام گسترد و ما هم از خدا خواسته در کمند خانه برزک گرفتار شدیم
اتاق قالیبافون عمو اسداله، به یادش «اتاق قالی» نامیده شد. اتاق دیگر با دری به روی درخت شاتوت، «اتاق شاتوت» نام گرفت. اتاقی در بالای پلهها، با پنجرههایی به خیابان اصلی و با چشمانداز کوه، «اتاق کوه» نام گرفت که اکنون مقر ما (ترگل و مسعود) است و از پلههای چوبیش هیاهو یا آرامش حیاط را مینگریم. و یک اتاق دنج و مخفی درست در ورودی خانه، «اتاق گل محمدی» برای گلهای محمدی برزک
شاید حضور پررنگ ما از مهر ۹۷ شروع شد. اولین زمستان سرد برزک خوب به دلمان نشست. هر چند سال ۹۸ نه خوب شروع شد و نه خوب تمام شد و هنوز هم در پریشانی و نااطمینانی از آینده به سر میبریم، اما روزهایی خوب و به یادماندنی در خانه برزک بر ما و مهمانانمان گذشته است
خانه برزک اکنون غیر از عمو اکبر و مرضیه، آرش، مسعود و ترگل، میزبانی دیگر دارد. صمد (برادر ترگل) امروز اصلیترین فرد حاضر در خانه است و هر روز طرحی نو در میافکند
ما بر این باوریم که خانه برزک باید آهسته و پیوسته راهش را بیابد. در این راه بسیاری به ما کمک کرده و میکنند. از مهمانانی که به خانه ما میآیند و ما از آنها و تجربیاتشان میشنویم. از برزکیهایی که امروز بخش جدایی ناپذیر این خانه هستند و از آنها میآموزیم و گاهی تجربههایمان را با آنها به اشتراک میگذاریم. هر چند در ابتدای راه هستیم و هنوز در حال ساختن، اما اگر دوباره به خانه ما بیایید، برایتان حرفی جدید داریم
اگر به خانه برزک میآیید، نرم و آهسته بیایید
از اونجایی که من برزکی نیستم از زهرا جهانی پرسیدم؛ یلدا تو بزرک چجوری بوده؟ البته نقل این رسوم از زبان خود زهرا لطف دیگهای داره، ولی اینو بذارین به پای تنبلی من، تو مستند کردن صوتی و تصویری
اما حکایت شب یلدا تو برزک
مثل همه جاهای دیگه تو برزک هم کوچک و بزرگ شال و کلاه میکنن که برن خونه پدربزرگ و مادربزرگ. دونههای سفید برف از آسمون میباره، پدر چراغ بادی (فانوس) رو دستش گرفته و راه رو روشن میکنه، بچهها هم به دنبال جای پای بزرگترا راه میان و سرما نوک دماغ و گونههاشون رو گل انداخته. هنوز در خونه باز نشده که از لابلای پای بزرگترا خودشون رو زودتر از همه میرسونن به کرسی و تا گردن میرن زیر لحاف. هنوز انگشتاشون توان دست بردن به خوردنیهای توی مجمع مسی رو نداره
برزک سیب داره، اونم رنگ به رنگ، گلابی داره تو اندازههای مختلف، آلو، زردآلو و هلو داره به شکلای مختلف. به اینا اضافه کنین میوههایی که مادربزرگ از اول پاییز با «بَند» چیده تا بتونه نخ گُلوشون کنه و از سقف آویزون کنه. ریسههای انار، تُرشه، سیب ترش و انگور از سقف میان پایین برای طولانیترین شب سال که قراره با این خوردنیها روسیاهیش بمونه برا ذغال. از گردو، نخودچی، برگه زردآلو و قیسی هم نباید غافل باشیم و البته جوزقند که نمیشه از شیرینیش برای این شب گذشت. اما پای داستان بزرگان، تخمه است؛ «گُل آفتاب» و «کدو». چیک و چیک شکستن تخمه و پدربزرگ صحبتش گُل انداخته، داستان جمع کردن هیزم زمستون از دشت و بار سنگینی که به این سادگی به ده نمیرسه، و خواجه خِضر که میاد کمک! داستان عاشقی پدربزرگ و فراق یار در سربازی و
کوچههای خالی و تاریک و سرد که از برف پر میشن. کرسی گرم و خوردنیهایی که کودکان دل از آن نمیکنن، سقلمه مادر و چشم غره پدر
تو آتیش زیر کرسی، بادیه مسی آبگوشت «گوشت و نخود و لوبیا» میجوشه. سهم هر کس یک ملاقه آبِ گوشت و تکهای چربی که درونش سرگردان توی کاسه چینی. عطر دل انگیز و نگاههای منتظر، مردان به نوبت گوشت میکوبند. هوش از دل همه رفته است که سبد نان محلی میرسد. حالا لپهای ورم کرده و لقمههای بزرگتر از دهان
طولانیترین شب سال باشد و دوبیتی عاشقانه نباشد؟
سر کوی بلند داشتم درختی
به پایش می نشستم گاهِ وقتی
شمال آمد درخت از ریشه برکند
که من اقبال نداشتم هیچُ وقتی
اگر مردیم بمیریم هر دوتامون
بسازن قبر جفتی از دو تامون
شب از نیمه گذشته و چشمها گرم شده. حالا وقت رفتن است اما برف بی امان و کوچههای سفید پوش. «کَته» (نوعی پارو)ی پدر بزرگ را باید گرفت تا راه خانه باز شود. دوباره دست و پاهای یخ زده و لپهای گل انداخته و دوباره کرسی
برزک به سبدهایش شهره بوده است. سبدهایی که شمشهایش را چوپانان از دشت به همراه میآوردند تا مردانی در روستا در هم ببافند، سبدهایی از چوب بادام یا بید. کَزوه برای خشک کردن قیسی یا میوهها، چارقال که سبد زیبایی است و بیشتر برای گذاشتن گُنداله رنگ به کار میرفته است، زنبیل که برای چیدن و حمل میوه استفاده میکردهاند، چَرگه که سبدهای بزرگی برای جابجایی علوفه حیوان بوده است، گُمبی برای نگهداری میوههای مصرفی در کنار اتاق برای آنکه از دست موش و دیگر جانوران در امان باشد و کُدینه زنبور عسل
هنوز صدای کوبش شانهها در کارگاههای قالیبافی شنیده میشود، کارگاههایی که به مزد یا به قرض یا به ثوابش در آن میبافند. زنان و مردان هنرمند گلهای شاه عباسی پیچان و رقصان را در بوم قالی کاشان مینشانند. جلوه رنگ و نقش که در قاب حاش باریک و حاش پهن قالی محصور شده است و خانههایی که هر روز از این نقشها خالیتر میشوند
تنها بافنده گلیم برزک هم دار گلیمهای دورنگ سیاه و سفید را به آن امید که جوانی هنرش را برای آیندگان به سوغات ببرد، برپا میدارد. از دیگر هنرهای این دیار چادرشب بافی و گیوه دوزی بوده که امروز خاطرهاش در اذهان مانده است
از سوغاتهای دیگر این دیار جوز قند است که پوشه زردآلو، قیسی یا اَلگ را با شکر مخلوط کرده و در میان انجیر، گلابی یا زردآلو مینهند و هر یک با قالبی فراخور شکل میگیرد. آفتاب کمتوان پاییز بر سینیهای پر شده میتابد تا دلمشغولی شبهای زمستان را آماده کند
پوشه: هستههای نیم شده زردآلو یا اَلگ که تلخیش را میگیرند و خرد میکنند
اَلگ: نوعی از هلو
در برزک انواع مختلفی از سیب پرورش مییابد، سیب گلاب، مَوالی، سفید، شکره، تُرشاله
در برزک انواع مختلفی از گلابی پرورش مییابد، گُنجونی، اَمرود، گلابی، تُرشه، حُسینی
گویش مردم برزک مانند بسیاری از شهرها و آبادیهای منطقۀ کاشان، بازمانده از زبان پهلوی است که خود بر جای مانده از زبان ایران اشکانی و هخامنشی است. این زبان که به زبان راجی معروف است، در حال حاضر توسط عدهای از مردم تکلم میشود
منبع: آثار، اسناد و کتیبههای تاریخی برزک، محمد مشهدی نوش آبادی، پژوهش نامه کاشان، شماره یکم، ۱۳۹۱، ص ۳۱-۵۹
زندگی مردم شهر و آداب و رسومشان با اعتقادات مذهبی گره خورده است. مراسم مختلفی در ماه محرم برگزار میشود. عصر روز ششم محرم، سفره برکت، از محصولات خشکبار درختی مانند گردو، بادام، فندق، برگه زردآلو، برگه قیسی، برگه اَلگ، پوش خوشه در مسجد محله مصلی پهن میشود که پس از روضه خوانی بین مردم پخش میشود. در شب تاسوعا نانی میپزند که که به آن نان عباسعلی گفته میشود. نانی که آردش با شیر خمیر میشود و رویش دانههای مختلفی مانند سیاهدانه یا تخم خرفه میریزند
در روزهای تاسوعا و عاشورا و ۲۱ام رمضان، نخل تاریخی شهر بر دوش مردان از مسجد جامع به زیارت برده میشود. نخلی که به صورت موروثی هر پایهاش به یک خانواده تعلق دارد. در کنار نخل، علمهایی که با چوب درست شدهاند و پارچههای نذر شده به آن بسته شدهاند حمل میشود
یکی دیگر از رسمهای برزک، آوازخوانی بچهّها در شب نیمه رمضان است که برای نیازمندان پول یا خوردنی جمع میکردند، میخوانند
امشب شب نیمه است که ما مهمانیم، هاها
بر ما حرجی نیست که طفلانیم، هاها
تنباکو رو گل نم کن، هاها
آتش بر سرش جمع کن، هاها
تا ما بکشیم دودی، هاها
آواره شویم زودی، هاها
بعد ۷ آیه اول سوره شمس رو میخونن و در پایان هر آیه هاها
مشهدیش کن، آمین
کربلاییش کن، آمین
هر چند برزک از نزولات آسمانی کم بهره نیست، ولی به زمان کم آبی و به ویژه در تابستان آش باران نذر آسمان میکردند و در باغ میپختهاند
اما پر طمطراقترین مراسم برزک، عروسیشان بوده که چندین روز به طول میانجامیده است. قبل عروسی، یک زن و یک مرد از طرف عروس و یک زن و یک مرد از طرف داماد برای دعوت به خانهها سر میزدهاند و «طلبون» عروسی میکردهاند. گاهی لازم بوده تا چندین بار برای طلبون به در برخی خانههای بروند تا به شرکت در عروسی راضی شوند. روز قبل از عروسی، خرید بازار بوده و هر یک از طرفین برای عروس یا داماد لباس و کفش و چیزهای دیگر میخریدهاند
روز عروسی خانواده داماد خریدها را طبق بر سر تا خانه عروس میبردهاند. گاه تا ۱۵ طبق برای عروس هدیه برده میشده. یکی از این طبقها حنای عروس بوده است. خانواده عروس با اسفند به استقبال آمده و مهمانان با شیرینی و ناهار پذیرایی میشدهاند. عصر همان روز عروس به حمام برده میشده و در این مدت در سربینه حمام بساط ساز و پایکوبی برقرار میشده است. حنای سر عروس تا زمانی که حناشورون داده نشود، شسته نمیشود. به هنگام بیرون آمدن هم باید ماد داماد به عروس تو کفشی بدهد تا عروس پای در کفش کند. قبل از تاریکی عروس را با دایره و تمبک به خانه داماد میبرند. داماد و پدر داماد برای استقبال میآیند و عروس تا پانداز نگیرد در خانه داماد وارد نمیشود. به رسم حیوانی قربانی شده و همه مهمانان وارد خانه داماد میشوند که مراسم شادی تا پس از شام و پاسی از شام ادامه دارد
دو روز پس از عروسی «داماد برون» است که داماد به خانه عروس میرود و هدایا از طرف خانواده عروس به وی داده میشود. روز که «جاخالِگی» نام دارد، مهمانی در خانه عروس برپاست که پس از پذیرایی یکی از بزرگترها با یک بشقاب دور میگردد و هدایا را جمعمی کند. این هدایا را خانوادهع عروس در دستمالی پیچیده و پس از آنکه عروس همان شب به خانه خودش آمد به وی میدهند
امروز کمتر کسی را میبینی که پوشاک سنتی بر تن داشته باشد، اما به همت مدیر موزه مردمشناسی برزک این پوشاک اکنون احیا شده و برای برخی مراسم استفاده میشود
لباس مردان شامل تنبانی راسته با دمپای گشاد از جنس دویت یا تترون به همراه پیراهنی عمدتا سفید از جنس پنبه که یقهاش روی شانه با دکمهای بسته میشده است. روی این پیراهن قبایی بلند از جنس کرباس به رنگ مشکی یا آبی کمرنگ می پوشند. کلاه نمدی تکمیل کننده پوشش مردان برزکی بوده است
زنان لباسهایی رنگارنگ داشتهاند، دامنهایشان دو تکه بوده، دامن زیرین که مُدام نام دارد، دامنی بلند و چیندار به رنگ مشکی یا گلدار بوده و رویش شلیتهای با رنگ متفاوت میپوشیدهاند. پیراهن زنان که روی دامن قرار میگیرد، گلدار با زمینه سفید بوده است و یک جلزقه بیشتر از جنس مخمل و به رنگ قرمز، سبز یا آبی مزین به یراق طلایی تکمیل کننده لباس است. پوشش سر هم چارقدی سفیدرنگ که زیر گلو بسته میشده است. هنگام کار هم پارچهای چادر شب به کمر میبستهاند. چادری که برای بستن بچه به پشت هم به کار میرفته است
خانه تاریخی قادری در دو طبقه با حیاطی دراز و باریك از شمال به جنوب موزه مردمشناسی برزک را در خود جای داده است. موزهای که بیشتر اشیایش توسط مردم اهدا شده و معرف فرهنگ و نحوه زندگی و کار ساکنینش بوده است. در این موزه از در و سردر تاریخی مسجد جامع از قرن هفتم ه.ق، قرآن دستنویس صفوی، کتیبههای چوبی سقف مسجد جامع منقش به آیات خوشنویسی شده قرآن و نقاشی، سکههای قاجاری، قبالههای دستنویس خرید و فروش و ازدواج، تا ابزار و ادوات کشاورزی، وسایل خانه، پوشاک و انواع مشاغل یافت میشود. به همت مدیر موزه آموزش هنرهای سنتی مانند قالی بافی، گلیم بافی نیز در این مکان برگزار میشود
محلهها
:برزک هفت محله دارد
محله سَرگاوَل: سرگاول مینامندش چون در گذشته محل چرای گاوها بوده است در چمنزارانش
محله درب مسجد جامع: این محله در پای تپه قلعه، از جمله قدیمیترین محلات برزک است و نشانش مسجد جامع که سردر و درب قدیمش در موزه جای گرفتهاند
محله درب زیارت: این محله به یمن قرار گرفتن در نزدیک زیارت سراجالدین بن موسیبن جعفر، به این نام خوانده میشود. امامزادهای که واجبالتعظیم است
محله مصلی: در این محله نمازگاه برزک قرار دارد که نمازهای جماعت بزرگ مثل نماز عیدین را در آن برپا میدارند
محله سرِدُل: این محله در کنار محله مصلی، از برای چاه آبش که محل آب کشیدن برزک بوده، به این نام خوانده میشود
محله کارگاه: عمده کارگاههای شهر در این محل قرار گرفته بوده کارگاههای عصارخونه، گلیم بافی و غیره
محله باغِسّو (باغستان): آخرین و مرتفعترین محله برزک است که باغهای برزک در آن قرار دارد
تهیه شده با همکاری زهرا جهانی
تاریخ برزک
به استناد نکات فرهنگی و همچنین آثار بر جای مانده از دورۀ ساسانی در تپه قلعه در داخل بافت مسکونی قدیمی برزک و نیز تپه قلعۀ ترشک در شمال شرقی برزک، میتوان گفت سابقۀ سکونت در این منطقه به دوره پیش از اسلام و حداقل به دوره ساسانیان باز میگردد
این منطقه در دوران اسلامی نیز از رونق زیادی برخوردار بوده است. وقفنامهها و کتیبههای تاریخی متعدد در دوران سلجوقی و به ویژه ایلخانی نشان این مدعا است. از این دوران، اسناد بسیار مهمی که هر یک در نوع خود بینظیر هستند، بر جای مانده است، از جمله سند مربوط به حفر قنات لاهلالون که یکی از چهار قنات شهر برزک است و سند مربوط به ساخت مسجد جامع در سال 705 هجری است که دولنگه در باقیمانده آن نشان از شکوهش دارد
کتیبههای متعدد، اسناد تاریخی از دوران صفوی، زندیه و قاجاری از برزک در دست است. از جمله به استناد ده سنگ قبر نفیس از دوره صفوی، در زیارتگاه سید سراجالدین، که ادعا میشود از آثار به جای مانده از این دوران است
منبع: آثار، اسناد و کتیبههای تاریخی برزک، محمد مشهدی نوش آبادی، پژوهش نامه کاشان، شماره یکم، ۱۳۹۱، ص ۳۱-۵۹