«دیدنی‌های برزک»

برزک با قرار گرفتن در پای دامنه شمالی رشته کوه کرکس، آب و هوایی چهار فاصل دارد، به طوری که در تابستان از هوایی متعادل و در زمستان هوایی سرد دارد. همین امر برزک را برای سفر در هر چهار فصل سال جذاب می کند. این شهر حدود ۸۰ درصد گل منطقه کاشان را تولید می کند و به همین دلیل کارخانه های صنعتی و خانگی متعددی به گلابگیری و تولید عرقیجات در منطقه برزک فعالیت دارند. علاوه بر این برزک به عنوان پایتخت شاتوت شناخته می شود و شاتوت های این شهر در فصل تابستان به صورت عمده برای فروش به تهران ارسال می شود.

آب انبارهای قاجاری، آسیاب آبی، تپه قلعه که اولین سکونتگاه مردم برزک بوده، تفرجگاه چشمه احمد آباد، جاده تفریحی سعدآباد، خانه تاريخي قادري كه به «موزه برزک شناسی» تغيير كاربری داده است و چنار ۷۰۰ ساله کنار آن، خانه تاریخی کاردان که خاله لیلا در آن سکونت دارد، از آثار و جاذبه های دیدنی این شهر هستند.

 

بافت تاریخی – برزک یک بافت تاریخی کوچک دارد، که بخش عمده‌اش متروکه است و در بخشی از آن سکونت هست. در بخشی از بافت و خانه‌های تاریخی برزک، اقامتگاه‌های بومگردی فعال هستند.


کارگاه سنتی گلابگیری و عرقیجات – در بیشتر برزک می‌تونید کارگاه‌‌های سنتی گلابگیری را ببینید. این کارگاه‌ها در تمام مدت سال به صورت سنتی و در دیگ‌های مسی عرق می‌گیرند. فصل گلابگیری در برزک از اوایل اردیبهشت تا اواخر خردادماه طو می‌کشد. بعد از فصل گل، فصل نعنا است. هر دوی این گیاه به دلیل عطر سنگینی که دارند و همچنین ارزش بالا و مصرف زیادی دارند،‌ هیج گیاه دیگری در دیگ ریخته نمی‌شود. در زمان گلابگیری، کارگاه‌ها در تمام مدت روز در حال گلابگیری هستند و به طور متوسط هر بار گلابگیری ۸ ساعت طول می‌کشد. اگر می‌خواهید مراسم گلابگیری را ببینید، باید زمان ریختن گل در دیگ رو با کارگاه هماهنگ کنید. اگر قصد خرید عرقیجات را داشته باشید، می‌‌توانید با خیالی آسوده از بیشتر کارگاه‌های شهر برزک عرقیجاتی با کیفیت و با قیمت مناسب خریداری کنید.


موزه مردم‌شناسی – موزه مردمشناسی شهر برزک در خانه تاریخی قادری و در محله سَردُل قرار دارد. این موزه که به همت زهرا جهانی راه‌اندازی شده و اداره می‌شود، یکی از موزه‌های کوچک برجسته کشور است. در این موزه هم با وسایل سنتی مورد استفاده در شهر برزک و نحوه زندگی و پوشاک و صنایع دستی مردم این منطقه آشنا ‌شوید. از کنار چنار ۷۰۰ نزدیک موزه که رد شدید، به هیبت و صلابت این درخت تاریخی نگاهی بیاندازید.

 

خونه خاله لیلا – خاله لیلا در بافت تاریخی و تو خونه موروثی و خانوادگیش که به خانه تاریخی کاردان معروفه زندگی می کنه. خاله لیلا هنوز توی خونه ای که از گذشته دست نخورده باقی مونده زندگی می کنه. توی تابستون تو بخش تابستون نشین و تو زمستون توی بخش زمستون نشین زندگی می کنه. خاله لیلا هنوز کرسی میذاره و غذاش رو روی آتیش کرسی یا اجاق درست می کنه. 

 

تپه قلعه و آتشکده – بر بالای تپه قلعه که محل سکونت اولیه و اصلی برزک از پیش از اسلام بوده است، بقایای یک چارتاقی به چشم می‌خورد که به نظر می‌رسد بنایی مذهبی یا نجومی بوده باشد. این چارتاقی بخصوص در زمان غروب آفتاب بسیار زیبا است. غاری نیز در همین تپه کشف شده است.


امامزاده سراج الدین ابن موسی بن جعفر – این امامزاده که بسیار مورد احترام مردم برزک است، به امازاد واجب التعظیم شهره است. هر پنجشنبه مردم علاوه بر زیارت برای زنده نگداشتن خاطره رفتگانشان در این محل جمع می شوند. بنای امامزاده در دوره صفوی ساخته شده که در زیر گنبدش با آینه کاری همراه است.  

 

آسیاب آبی – برزک در گذشته هفت محله داشته و هر محله یک آسیاب آبی داشته. در حال حاضر تنها آثار سه آسیاب آبی در برزک باقی مانده است، که دوتای آن در حال کار است. آسیاب آبی واقع در تفرجگاه منطقه سعد آباد کار نمی‌کند. آسیاب آبی محله کارگاه (غلامی) و باغستان (خاتونی) هنوز فعال هستند و می‌توانید در ساعت‌هایی که آب قنات رد می‌شود، کار آسیاب آبی را ببینید.


چشمه احمدآباد – چشمه احمد آباد در سال‌های پرباران از زیر کوهی سنگی آبی زلال و گوارا می‌جوشد، اما در حال حاضر به دلیل کم آبی و البته کمی دستکاری در سرچشمه آب در منطقه پایین‌دست بیرون می‌آید و مسیر را برای رسیدن به باغ‌های سعد آباد و چهارصد هکتاری می‌پیماید.


حمام صفوی – حمام صفوی برزک در منطقه سعد آباد قرار دارد. این حمام که تا حدود ۳۰ سال پیش هم مورد استفاده مردم برزک بوده است، صحیح و سالم سرجاش بود، تا این که فکر کردند مرمتش کنند. بقیه داستان با شما…. ! در حال حاضر امکان بازدید از این حمام ارزشمند صفوی وجود ندارد.


موزه عکس کاشان – آقای امیر مقامی در حال مرمت حمام میان ده برای راه‌اندازی موزه عکس کاشان است که امیدواریم به زودی راه اندازی شود. همین الان هم دیدن مراحل راه‌اندازی موزه هم خالی از لطف نیست.


باغ گل محمدی – فصل گل محمدی در منطقه کاشان، از اوایل فروردین در منطقه کویری شروع می‌شود و تا اواخر خرداد در منطقه برزک تمام می‌شود. در منطقه برزک گل محمدی از اواسط اردیبهشت در روستای مرق شروع می‌شود،‌ و به مرور گل‌های منطقه مرتفع‌تر باز می‌شوند (دست می‌آیند). منطقه چهارصد هکتاری و منطقه سعد آباد برزک در اوایل خرداد و پس از آن تا انتهای خرداد که در کامو گل به دست می‌آید. می‌گویند بالغ بر ۷۰٪ گل منطقه کاشان در برزک برداشت می‌شود، این حجم ازگل سبب می‌شود که اگر در فصل گلابگیری در برزک باشید، عطر گل محمدی که در کارگاه‌های گلابگیری درون دیگ‌های ریخته می‌شوند فضا را آکنده‌اند.


شاتوت – حجم بالای شاتوت و روش کاشت و نگهداری این درخت در برزک سبب شده که برزک را به عنوان پایتخت شاتوت ایران ثبت کنند. فصل شاتوت در برزک، از اوایل تیر تا اواخر مرداد ادامه دارد. مانند سایر محصولاتی که در برزک به عمل می‌آیند و به دلیل اختلاف ارتفاع زیاد از منطقه سعدآباد تا باغستان در برزک، درختان به مرور به بار می‌نشینند. در طول این دوماه، برزک سراسر سرخگون می‌شود و شاتوت از باغ‌ داران خریداری شده و برای شهرهای بزرگی مانند تهران ارسال می‌شود. هر درخت شاتوت حدود یک ماه بار دارد که به صورت متوسط هر سه روی باید شاتوت‌های رسیده از روی درخت و با دست جمع شود.


بیدمشک – اولین درختی که در برزک به گل می نشیند و نوید بهار را می دهد درخت بیدمشک است. اواخر اسفند و اوابل فروردین اگر به برزک بیایید، می بینید که برزکی ها در حال جمع آوری گل های معطر بیدمشک برای تهیه عرق بیدمشک هستند. 

 

کوچه باغ – برزک در دره‌ای باریک قرار دارد که از ابتدا تا انتهای آن حدود ۶ کیلومتر و اختلاف ارتفاع آن بیشتر از ۴۰۰ متر است. در تمام امتداد دره و گاه در وسعت زیاد باغ‌های برزک قرار دارند. از باغ گل محمدی تا انواع درختانی مانند شاتوت، گردو، بادام، آلو، انواع ‌سیب، انواع هلو و … . در بیشتر جاها کافی است از یک طرف خیابان وارد باغ‌های زیبای برزک بشوید و از فضای آرام و صدای باد در لابلای سپیدارها لذت ببرید.

سعد آباد – اولین محله برزک، که باغهای سرسبزش در همان جاده دیده می شوند، منطقه سعد آباد است. منطقه سعد آباد محلی بسیار زیبا برای پیاده روی و کشف گوشه های زیبا برای حظ بردن از طبیعت است. در هر فصلی رنگی و بویی در این منطقه باغی برزک می پیچد. 

 

باغستون – آخرین و بالاترین محله برزک محله باغستون است. بخش عمده ای از باغ های برزک در این محله قرار دارد. از اونجایی که ارتفاع این منطقه با سعد آباد که کم ارتفاع ترین محله برزک است، حدود ۴۰۰ است، به همین دلیل محصولات این دو منطقه با فاصله زمانی حدود دو هفته به دست می آیند. در هر فصلی که بیایید باغستون برایتان زیبایی خاصی خواهد داشت.

 

ویشنگ – منطقه ییلاقی ویشنگ از اواخر فروردین و در پی آب شدن برف زمستانی پر از گل می‌شود. این منطقه ییلاقی از اوایل خرداد محل استقرار دام و چادرهای چوپانان است. از اواخر فروردین تا اواخر تیرماه می‌توانید به دیدن این دشت مرتفع زیبا بروید. ییلافاتی دیگری هم در اطراف برزک هستند که برخی تا اواخر تابستان هم بسیار خنک هستند،‌مانند چال سفید، بَردَریو و …


روستاهای اطراف – روستاهای اطراف برزک همگی زیبا هستند. مَرَق، کامو، پنداس، آذران و …

« مسیرهای گشت »